Het verleiden van de omgeving

Wat kan OM leren van marketing?

Waar in de marketingwereld wordt geprobeerd om consumenten te verleiden om producten te kopen, moeten omgevingsmanagers draagvlak zien te bouwen voor een project dat vaak gewoon moet gebeuren. Ondanks de verschillende uitgangspositie, kunnen omgevingsmanagers zeker iets leren van marketeers. Rieke van Wijngaarden gebruikt de inzichten vanuit haar marketingachtergrond om haar projecten te "verkopen" aan de omgeving. Hierbij is goede communicatie met mooie middelen onmisbaar. In deze aflevering vertelt ze meer over welke inzichten vanuit de marketing het meest waardevol zijn voor haar werk als omgevingsmanager.

00:00:00
Carlijn: Welkom bij een nieuwe aflevering van Omgevingsmanagement, de podcast. Mijn naam is Carlijn Bergshoeff en mijn gast van vandaag is Rieke van Wijngaarden. Welkom, Rieke.

00:00:09
Rieke: Hallo, Carlijn. Dankjewel, wat leuk om hier te zijn.

00:00:12
Carlijn: Ja. Wil je wat meer over jezelf vertellen?

00:00:16
Rieke: Ja, mijn naam is Rieke van Wijngaarden. Ik ben 30 jaar en ongeveer zes, zeven jaar geleden begonnen als omgevingsmanager. Inmiddels heb ik mijn eigen bedrijf, de Omgevingsverbinder.

00:00:25
Carlijn: Wat leuk! En ik heb begrepen dat jij een marketing achtergrond hebt en dat je die meeneemt in jouw werk van omgevingsmanager. Wil je daar wat meer over vertellen?

00:00:35
Rieke: Jazeker, dat gaat eigenlijk een beetje onbewust, dat zit er gewoon een beetje ingegoten natuurlijk met je opleiding. Maar ik denk dat omgevingsmanagers heel veel kunnen leren van marketingmensen omdat je er met marketing natuurlijk zoveel aan doet om klanten over te halen om een product te kopen. En dat is natuurlijk wel een beetje hetzelfde met omgevingsmanagers. Je wilt dat mensen een bepaald gevoel krijgen, je wil een positief effect hebben in het project en marketing gaat daar best wel ver in, zoals met storytelling. Dat doen wij ook wel. We proberen klanten echt helemaal mee te nemen in het proces van A tot Z. Van nou ja, wat gaat er gebeuren, wat gaat er in het project gebeuren en wat kunnen de mensen verwachten? En ja, daar gaan we heel ver in.

00:01:26
Carlijn: Kan je een voorbeeld geven van hoe dat werkt in de praktijk?

00:01:30
Rieke: Nou bijvoorbeeld nu bij een project in een gemeente waarbij de huisaansluitingen moeten worden vervangen - en dat gaat eigenlijk op een andere manier dan dat de burgers gewend zijn - gaan we daar een animatie video over maken. Het is gewoon een gegeven dat visuele aspecten veel beter blijven hangen bij mensen. Met een bewonersbrief zie ik zo vaak: ja, zo'n ouderwetse bewonersbrief, die blijft niet hangen. Mensen zijn zo visueel ingesteld. Dus ja, zo'n animatievideo dat pakt gewoon mensen.

00:02:09
Carlijn: Mensen moeten ook gewoon een beeld vormen.

00:02:09
Rieke: Ja. En ja, het is ook wel een stukje branding. Je wilt eigenlijk vertrouwen krijgen en je wilt verbinding. En dat is wat wij wel heel erg toepassen in onze projecten. Je wil een positief gevoel achterlaten, ook als je weg bent na een project.

00:02:26
Carlijn: Ja, want het eerste wat me echt te binnenschoot toen je zo vertelde over marketing: Je wil mensen eigenlijk verleiden om een product te kopen, maar in ons project moet er ook gewoon wel wat gebeuren, of je nou wil of niet. We hebben gewoon een opdracht, wat niet wil zeggen dat je iets van de “verleiders” kan leren, om mensen er toch op een leuke manier wat in mee te trekken.

00:02:49
Rieke: Nou, dat is ook wel wat ik bedoel, dus ik wil eigenlijk zoveel mogelijk mensen betrekken bij een project en daarin probeer ik ze over te halen met een aantrekkelijke brief, met een aantrekkelijke flyer, met een animatievideo, om dat daarin mee te nemen.

00:03:08
Carlijn: Want we hebben het er natuurlijk ook voor dit gesprek een tijdje over gehad. Omgevingsmanagement is best wel een beetje een technisch vak, die techniek, dat doe jij ook, maar je excelleert in dat communicatie gedeelte. En als ik jullie zo op LinkedIn volg met de Omgevingsverbinder, dan organiseren jullie ook best wel veel activiteiten. Wil je daar wat meer over vertellen?

00:03:30
Rieke: Ja. Nou, ik hoor natuurlijk wat je zegt, ik hoor veel van: Maar jullie doen de omgevingscommunicatie. Nou, wij doen eigenlijk alles met betrekking tot omgevingsmanagement. Dus we maken plannen, omgevingscans, we doen stakeholdermanagement, maar waar we vanaf blijven is: Wij vragen geen vergunningen aan en we doen geen coördinatie met kabels en leidingen en daardoor kunnen we ook wel echt excelleren op de communicatiekant, dus daar gaan we gewoon heel ver in en wij vinden het gewoon belangrijk dat alles er gelikt uitziet. We hebben ook een inhouse design team waarbij we heel snel kunnen schakelen.

00:04:08
Carlijn: Design voor flyers, of zo?

00:04:11
Rieke: Van A tot Z, dus ook animatievideo's en als we merken dat een project iets stroever loopt, omdat eigenlijk mensen het niet begrijpen of dat ze meer willen zien, of soms heb je weleens een project waarbij mensen zeggen: Hoe komt het er dan uit te zien? Ja, en dan kunnen wij wel snel schakelen, dat we denken: Oké, dit is dan gewoon nodig en dan proberen we daar de opdrachtnemer en de opdrachtgever in mee te nemen. Die gaan wel vaak wel akkoord, omdat ze wel draagvlak willen krijgen en willen dat mensen het begrijpen.

00:04:43
Carlijn: We hebben ter voorbereiding op deze aflevering twee vragen gehad, dus misschien is het wel een mooie om de eerste voor te leggen van Mark van der Kooi van de BouwApp, die ook zeer gewaardeerde gast is geweest hier in de podcast en die vroeg: Wat is nou het project waar je het meest trots op bent geweest en waarom?

00:05:01
Rieke: Ja, dat is denk ik één van mijn eerste grotere projecten geweest voor de gemeente Rotterdam, in Hillegersberg, op de Kleiweg.

00:05:10
Carlijn: Hillegersberg - even voor de niet-Rotterdammers - dat is wel de wijk waar de knaakjes zijn.

00:05:17
Carlijn: Ja, dat is een chique buurt, met ook wel mondige Rotterdammers kan ik zeggen, dus ja. Het is ook wel echt een dorp in de stad. Even voor de beeldvorming: Er waren drie bewonersverenigingen, een ondernemersvereniging. Het zit tussen het ziekenhuis, tussen Rotterdam stad. Er waren drie bakkers, drie bloemisten, echt heel veel stakeholders, ook heel veel bewoners. En ja, daar heb ik eigenlijk alles uit de kast gehaald, omdat het project wel was gestart en toen kwam ik er eigenlijk bij. Mensen wisten daar ook heel snel de media te vinden. Dus als er bijvoorbeeld een ondernemer iets op Facebook had gepost, dan stond dat een dag later in de krant. Dus er moest echt wel wat gebeuren daar en ja, de feestdagen waren in het vooruitzicht. Kerst, Sinterklaas, ik ben zelf wel echt een een type daarvoor, dus ik vind het dan ook gezellig en wat ik daar allemaal heb gedaan, is sowieso de BouwApp ingezet. Ik heb echt A3 flyers gemaakt, zodat mensen heel goed de informatie konden zien. Het waren ook met name technische tekeningen. En de ondernemers zaten allemaal in heel zwaar weer, omdat er een heel lang werkvak werd afgezet. Dus ze waren bang dat de klanten niet meer kwamen, omdat ze ze niet meer zagen.

00:06:35
Carlijn: Konden mensen dan alleen maar te voet bij ze komen?

00:06:37
Rieke: Ja, alleen maar te voet en ze moesten echt wel 800 meter omlopen, dus dat was best een flink stuk.

00:06:42
Carlijn: Ja, dan moet je wel echt willen, zeg maar.

00:06:44
Rieke: Ja, en ik heb alle ondernemers daar op de foto gezet en met bepaalde quotes erbij. Dat heb ik helemaal rondom de bouwplaats opgehangen. Nou, sowieso was het natuurlijk een hele grimmige sfeer zo in de wintermaanden, dus het gaf wel heel veel kleur. En die ondernemers zagen echt wel dat wij ons best deden om hen gezien te laten worden. En daarnaast had ik een inloopspreekuur en ik had daar een Sinterklaas clubhuis van gemaakt in tijden van december, zodat ik met de ouders kon praten over de werkzaamheden en de kinderen konden bij mij knutselen. Ik heb een Pieten- en Sinterklaasmiddag gehouden. Maar ik heb ook met de bloemenshops daar een knutselmiddag en bloemschikcursus gedaan, waarbij mensen zich gratis konden inschrijven. Dus ja, er ontstond echt een soort community en mensen vonden het ook heel jammer dat wij weggingen en zeiden van: Ja, kunnen jullie hier dan niet blijven in dit kantoortje? Want ja, we vinden het gewoon zo fijn.

00:07:41
Carlijn: Ah, dat is toch de mooiste feedback die je kan krijgen?

00:07:44
Rieke: Ja, en nou ja, dat was eigenlijk wel de start van de Omgevingsverbinder, ook omdat ik dacht: Ja, dit vind ik gewoon superleuk om te doen en natuurlijk zijn de werkzaamheden voor iedereen supervervelend, maar we proberen het eigenlijk zo draaglijk mogelijk te houden door ook dingen eromheen te organiseren.

00:08:01
Carlijn: Ja, ik zit nu te denken, want ik heb zelf ook een speelboerderij in één van mijn projecten.

00:08:06
Rieke: Leuk!

00:08:06
Carlijn: Ja, super leuk inderdaad, met horeca erbij, echt een leuk plekje. En die mensen zijn heel bang, want binnenkort moeten we daarnaast een grondkering aanbrengen. Zij zijn heel bang dat dat dan in de wintermaanden is - wanneer het inderdaad wel grimmig is - en dat er dan minder mensen komen. Ik zeg: Ja, maar dan kunnen we toch dingen organiseren, gewoon iets met een leuke kleurplaat of zo, want al die kinderen vinden die grote machines echt wel interessant. En wij denken dat dat de volwassenen erop afknappen, maar volgens mij - als je het een beetje omdraait - kun je daar ook gewoon wel echt iets leuks van maken. Maar dan moet je dus wel even net wat out of the box denken.

00:08:47
Rieke: Sowieso kinderen betrekken is gewoon een heel goed idee. Wij doen dat heel vaak bij projecten, omdat die kinderen, ja, die komen wel. En ook als je een evenement organiseert. Eigenlijk als er kinderen in de buurt zijn, altijd festiviteiten voor die kinderen ook erbij doen, omdat, ja, als die blij zijn, dan zijn ouders ook blij.

00:09:07
Carlijn: Ja, wat een goede lifehack, daar heb ik nooit heel bewust over nagedacht, maar we moeten dus niet alleen richten op de volwassenen, maar juist op de kinderen. En dan pak je zo de volwassenen mee.

00:09:22
Rieke: Precies. En wat ga je dan doen nu met die boerderij? Heb je al ideeën?

00:09:26
Carlijn: Ik sta nog open daarvoor eigenlijk, ik ben erover aan het nadenken, dus daarom trigger je me eigenlijk wel. Ik dacht van ja, kleurplaatjes of dat soort shizzle lijkt me dan wel interessant. Maar nu denk ik, volgens mij zit ik dan wel een beetje op de goede weg als ik dat wil gaan doen.

00:09:42
Rieke: Zeker!

00:09:42
Carlijn: Hé, en ja, als omgevingsmanager kom je natuurlijk best wel vaak op best wel verschillende plaatsen en plekken terecht en daar hebben wij ook zoveel mooie verhalen over volgens mij. Maar wat is nou één van de meest interessante plekken waar jij voor je werk bent geweest?

00:09:58
Rieke: Nou, dat is nu wel even een switch van kinderen naar dit verhaal. Maar voor een project in Soesterberg was ik op het defensieterrein. Daar moest ik een presentatie geven over de weg die werd geasfalteerd en nou ja, ik had me goed voorbereid en er waren ook nood- en hulpdiensten bij. Met onze projectteam ging ik een presentatie houden en toen kwamen er dus echt vijf generaals en kolonels binnen gemarcheerd.

00:10:25
Carlijn: Gemarcheerd ook echt.

00:10:27
Rieke: Ja, ze waren echt volledig in tenue en die gingen zitten en toen dacht ik wel even van: Waar ben ik beland? En ik werd er ook wel heel zenuwachtig van, moet ik zeggen, maar het is wel goed gegaan.

00:10:38
Carlijn: Het zijn geen hele aaibare figuren, denk ik.

00:10:41
Rieke: Nee, zeker niet nee, maar wel heel meegaand en gewoon met de vuisten op tafel, van: Nou ja, oké, zo gaan we doen. Je kan er heel goed mee praten. Dat wel, ja.

00:10:51
Carlijn: Ja, dat zijn ook wel mensen, denk ik, die je niet hoeft te overtuigen dat er iets moet gebeuren. Die zien gewoon, er moet wat gebeuren en we gaan dat ook doen.

00:10:57
Rieke: Precies dat is zo fijn, dat heb je goed gezien, ja.

00:11:00
Carlijn: En moest je in dat werk trouwens nog afwijken van het plan? Want ik weet niet hoe goed de mensen daar dan op gaan.

00:11:06
Rieke: Nee, nou, zij wilden voor hun hele terrein, voor alle mensen die daar komen, laten zien hoe ze bereikbaar waren. Dus toen hebben we wel nog extra maatregelen genomen met een omleiding kaartje, helemaal gepersonaliseerd, en een boekje. Maar nee, niet echt van dat plan afgeweken qua uitvoering.

00:11:27
Carlijn: Dat is meestal wel goed nieuws, toch?

00:11:29
Rieke: Ja.

00:11:30
Carlijn: Nou, ik denk trouwens dat je als militair toch juist ook moet kunnen improviseren, zit ik nu te denken.

00:11:36
Rieke: Eens, ja.

00:11:38
Carlijn: En in de bouw lopen dingen vaak toch net weer wat anders dan je denkt. Daar ben ik wel al veel tijd mee kwijt vaak.

00:11:46
Rieke: Nou, dat is ook zo. Ja, je moet gewoon heel snel kunnen schakelen in deze markt en dat is ook wel, denk ik, onze kracht. Ja, we werken ook wel als team. We hebben natuurlijk meerdere omgevingsmanagers en als er dan iets snel moet gebeuren of snel moet veranderen, dan kunnen we dat allemaal oppakken.

00:12:04
Carlijn: Ja, nice, jullie vangen elkaar ook een beetje op en jullie supporten elkaar.

00:12:07
Rieke: Ja, en ook zelfs met bewonersbrieven bezorgers. Soms ben je gewoon zo afhankelijk van een partij. Dat doen we ook gewoon zelf. Dus dat we echt alles proberen inhouse te doen.

00:12:18
Carlijn: Nou, dat is wel handig, kan ik me zo voorstellen. En ik had ook nog een onwijs leuke vraag ontvangen van Boris Tebrunsvelt van Quattro Expertise. Hij vroeg: Goh, als jij nou iets in één keer in de bouw kon veranderen, wat zou dat dan zijn?

00:12:35
Rieke: Leuke vraag en ja, wat me dan het eerste te binnen schiet is dan toch wel meer vrouwen echt op de bouw, in de bouw, op de bouwplaats, want die kom ik echt bijna niet tegen.

00:12:48
Carlijn: Die kan ik alleen maar hartgrondig beamen. Inderdaad, ja. Het is heel gezellig met die gasten, maar een beetje vrouw is wel mooi, hè.

00:12:59
Rieke: Zeker. Ik was laatst bij een project en daar viel ik echt van mijn stoel, want toen kwam dus het hele team binnenlopen en ook dus een hele jonge meid erbij. Die zat op de graafmachine en ja, die vond het werk gewoon helemaal fantastisch en die wilde nooit meer wat anders. Dan denk ik, ja, zó leuk!

00:13:15
Carlijn: Dat is toch geweldig.

00:13:16
Rieke: Dat zit ze in die keet met die mannen. Wij natuurlijk ook wel, maar niet dagelijks natuurlijk, maar echt op de projecten zelf. Maar zij wel. Helemaal leuk.

00:13:25
Carlijn: Ja, ik zit wel in de keet voor mijn werk, even een sidestep, een anekdote. Maar ik weet nog dat ik voor het eerst voor een aannemer werkte en toen kwam ik binnen in een keet en daar hing dan de boerinnenkalender. Ik zag dat allemaal en ik vond het wel grappig en ik dacht: Oké, dit is kennelijk hoe het werkt hier, maar dan gelden die regels ook voor mij. Dus toen heb ik het Nederlands waterpolo team uitgeprint, maar ik had het per ongeluk eerst op de printer laten liggen en toen hoorde ik opeens iemand schreeuwen: Wat is dit hier nou?! En toen heb ik uiteindelijk het Nederlands waterpolo team opgehangen. En dat vonden die gasten helemaal niks. Maar ik zeg: Ja, als jullie naar boerinnen mogen kijken, dan mag ik toch naar waterpolomannen kijken, of niet?

00:14:14
Rieke: Heerlijk!

00:14:14
Carlijn: Ik vond dat zo geweldig, lekker een beetje tegen alles aantrappen.

00:14:18
Rieke: Oh geweldig. Nou, wij hebben het hier wel heel vaak over hoor, want eigenlijk in elke keet waar wij binnenkomen daar hangen alle blote dames om ons heen.

00:14:27
Carlijn: Maar ik mis ze nu als ze er niet hangen.

00:14:33
Rieke: Maar als je dan in serieus gesprek zit en dan kijk je een beetje om je heen, dat denk je toch wel van: Ja, je probeert wel even serieus nu door te gaan, maar je wordt ook wel een beetje afgeleid door al die dingen.

00:14:46
Carlijn: Nou ja, als je maar genoeg boerinnen ziet, dan valt het niet meer op, toch? Hé, ik wil nog één ding aan je vragen: Als je één iets ter inspiratie mee zou kunnen geven aan andere omgevingsmanagers, wat zou dat dan zijn?

00:15:02
Rieke: Leuke vraag, ik denk dat dat is: Successen vieren, mijlpalen vieren. Probeer dat echt in de projecten heel erg toe te passen. Als er bijvoorbeeld een fase klaar is of een project klaar is, om daar echt een feestje van te maken, ook voor de bewoners. Dat geeft toch verbinding en een positief gevoel. Ja, het is vaak een lange tijd dat er een straat open gaat of dat een project duurt en alle stapjes die daarin de mijlpalen zijn, dat laat wel een heel positief gevoel achter. En ik denk dat dat alleen maar mooi is. Ook voor de mannen en vrouwen die in de bouw zitten om hen er ook bij te betrekken, een podium te geven, dat je wel gewoon opschiet en dat er belangrijke dingen gebeuren en dat we allemaal daar hard mee bezig zijn.

00:15:48
Carlijn: Ja, wat een goede. En dan communiceer je dus eigenlijk niet alleen over wat er niet goed is of wat vervelend is, maar ook over het moois wat je uiteindelijk aan het maken bent.

00:15:58
Rieke: Juist daarover. Ja, dat is wel echt wat we in elk project wel proberen toe te passen, ook omdat de mannen en vrouwen buiten je eigen ambassadeurs worden, want mensen zijn zo trots op wat ze doen. En als ze dan jou een berichtje sturen van: Kijk, Rieke, wat er vandaag is afgemaakt. Superleuk om dat ook dan weer een podium te geven en met z'n allen proberen dat positieve gevoel te krijgen en daarmee het vertrouwen ook wel te vergroten.

00:16:27
Carlijn: Ja, ja, gewoon goede vibes creëren, heel leuk Rieke. Ik wil je heel graag bedanken voor je verhaal. Hartstikke leuk dat je te gast was vandaag.

00:16:37
Rieke: Dank je wel voor je fijne gesprekjes en, nou ja, tot de volgende keer.

00:16:41Carlijn: Tot de volgende keer.