Die ene bewoner - Alexandra Braun (hoogheemraadschap van Rijnland)

Sluizen hebben ongeveer een levensduur van 100 jaar. Rondom de Kolksluis in Spaarndam zakte het straatwerk op sommige plekken in, er ontstonden zogenaamde sinkholes. In eerste instantie werden deze gaten met zand opgevuld, maar op den duur bleek dit niet afdoende. De kwelschermen waren lek en na een duikinspectie bleek dat sommige funderingspalen wel heel dun waren. In dezelfde periode stortte er een kade in de binnenstad van Amsterdam in. Het opknappen van de Kolksluis Spaarndam werd door het hoogheemraadschap van Rijnland bespoedigd met een noodmaatregel.  Het water in de kolk werd tot onder de waterlijn vervangen door zand om zo de kades te stabiliseren. De aannemer heeft bij starten van het project het zand verder aangevuld om uiteindelijk vanaf deze werkvloer de kademuren en vier sluisdeuren te vervangen.

Verschillende belangen

Voordat het project kon starten, moest er overeenstemming worden bereikt over het ontwerp. Wat het een complexe opgave maakt, is dat het water in de sluis en de kades horen bij het areaal van Rijnland. Echter de openbare ruimte en de bomen zijn in eigendom van de gemeente. Doordat de vorm van de Kolksluis behouden moest blijven, werd bomenkap op de Oostkolk onvermijdelijk. Het risico op zettingen voor de omliggende panden bleek uit onderzoek te groot. Uit boomonderzoek bleek tevens dat de levensduur van sommige kastanjebomen maximaal 15 jaar was. Zoals in ieder project lag bomenkap erg gevoelig. Daarom hebben we in de aanloop naar de omgevingsvergunningaanvraag een participatietraject georganiseerd met de gemeente, de omwonenden, bomenbelangenverenigingen en een bomen-expert om zo tot een gedragen ontwerp te komen.

Reacties vanuit de omgeving

Het eerste gesprek met de bomenbelangenverenigingen vond ik spannend, want ik wist niet wie ik tegenover me zou krijgen. Doordat ik dit aan het einde van het overleg uitsprak, was de lucht direct geklaard. En gaven zij aan dat ze bereid waren om mee te denken. Met dien verstande dat ze in beginsel tegen bomenkap zijn. Het werd mij vrij snel duidelijk in de volgende overleggen dat zij te vaak zijn geconfronteerd met omgevingsvergunningen inclusief bomenkap zonder te zijn geconsulteerd. Uiteindelijk zijn we er samen uitgekomen. Dat is het resultaat van in een vroeg stadium om tafel gaan en de belanghebbenden meenemen in de opgave en in de diverse afwegingen. Wat uiteindelijk resulteerde in een aantal voorwaarden voor de nieuw te planten bomen.

Dat een onderwerp als bomen wel of niet kappen niet tot verdeeldheid hoeft te leiden, bevestigde een ouder stel bewoners van in de negentig. De man was voor de bomenkap en zijn vrouw was tegen. Aan het einde van ons gesprek vroeg ik gekscherend of dit niet tot ruzie leidde, waarop zij aangaven dat ze net twee kaarsjes zijn die samen langzaam doven. Op deze leeftijd maak je geen ruzie meer, zei de man, we verschillen alleen van mening.

Lessen uit het project

Naast de liefde die het stel uitstraalde, was het ook het respect voor elkaars standpunt wat mij raakte. Is dit niet de essentie van ons hele omgevingsmanagement vak? Er zullen altijd voor- en tegenstanders zijn. Aan ons de mooie taak om het proces, evenals de nut en noodzaak, zo goed mogelijk te communiceren én de dialoog aan te gaan. Welke overwegingen liggen er ten grondslag aan een besluit? Luister naar de argumenten van de andere partij en zie waar je elkaar kunt vinden. Blijf ondertussen transparant over het proces en zorg ervoor dat iedereen dezelfde informatie tot zijn/haar beschikking heeft. Uiteindelijk kom je dan met elkaar tot een consensus.